“Advies Hoge Gezondheidsraad is stap in goede richting”

Pierre Deraedt (PMI) over het nieuwe advies rond de e-sigaret

De Hoge Gezondheidsraad (HGR) bracht in juni, 7 jaar na de laatste update, een nieuwe stand van zaken over de e-sigaret uit. In dat advies staat dat dampen wel degelijk risico’s inhoudt, maar ook duidelijk minder schadelijk is dan de klassieke sigaret. Het kan een hulpmiddel zijn om volledig te stoppen met roken, maar blijft af te raden voor niet-rokers en voor jongeren. Wij hadden hierover een gesprek met Pierre Deraedt, director external affairs BeLux bij Philip Morris Benelux BV.

Hallo Pierre, wat is jullie reactie op deze toch wel verrassende beslissing?

Pierre Deraedt: “Dit is een grote stap in de goede richting. We zijn ervan overtuigd dat dit de shift naar een rookvrij België kan versnellen. De Hoge Gezondheidsraad bevestigt hiermee dat de e-sigaret substantieel minder schadelijk is dan roken en dat deze voor de roker een beter alternatief vormt. De Raad verduidelijkt dat het overgrote deel van de risico’s van tabak roken niet te wijten is aan nicotine, maar aan de talrijke schadelijke stoffen die vrijkomen bij de verbranding van tabak. Het merendeel van de rokers weet dit echter niet, wat de HGR wil aanpakken met zijn advies. Volgens de raad kan het gebruik van e-sigaretten met nicotine onder bepaalde voorwaarden een plaats krijgen in het tabaksontmoedigingsbeleid en een positieve rol spelen in het toekomstige rookstopbeleid, in het bijzonder bij kwetsbare groepen van hardnekkige rokers. De Raad pleit dan ook voor regelgeving die een duidelijk onderscheid maakt tussen de klassieke sigaret en e-sigaretten, door zowel in te zetten op het beter informeren van de rokers over de voordelen van dit minder risicovolle (maar niet risicoloze) alternatief, als op het beschermen van niet-rokers en jongeren. Zo is de HGR voor een duidelijk onderscheid inzake verpakking, informatieverstrekking en accijnzen om de opportuniteit die deze producten bieden, maximaal te benutten.”

De e-sigaret dus als hulpmiddel om definitief te stoppen. Werken alsmaar hogere accijnzen en zwaardere restricties op tabak dan niet?

Deraedt: “Overheden overal in Europa hebben de voorbije decennia steeds hogere accijnzen en strengere restricties opgelegd aan de klassieke gerookte tabaksproducten om het roken te ontmoedigen, zowel op het vlak van communicatie als op het vlak van verkoop. Maar ooit stopt het, je kan niet blijven dergelijke restricties opleggen als je merkt dat het toch niet helpt. Het beleid in Frankrijk bijvoorbeeld is inzake restricties vergelijkbaar met België, de prijzen zijn er bij de hoogste van Europa en toch heeft het land procentueel bekeken een van het hoogste aantal rokers van alle Europese landen. Meer en meer rokers zoeken dan ook steeds vaker goedkopere alternatieven op: ze kiezen voor een goedkoper merk, ze beginnen te rollen wat goedkoper is, of ze kopen in het slechtste geval hun waren via de illegale handel. Accijnsstijgingen en andere restricties botsen nu eenmaal ooit op hun limieten. De vraag die de overheid zich moet stellen, is: als we merken dat het traditionele rookstopbeleid op zijn limieten botst, is het dan niet zinvol om rokers expliciet te informeren over het bestaan en de voordelen van betere alternatieven?”

Een product zoals IQOS valt niet onder het nieuwe advies van de Hoge Gezondheidsraad, veronderstel ik?

Deraedt: “Het nieuwe advies heeft inderdaad enkel betrekking op de e-sigaretten. Maar net zoals voor e-sigaretten bevestigde de HGR in 2020 dat verwarmde tabaksproducten, zoals IQOS, de blootstelling aan schadelijke stoffen drastisch verlagen doordat ook hier geen tabak wordt verbrand. In schril contrast met deze wetenschappelijke conclusie, pleitte de HGR toen om verwarmde tabaksproducten op identieke wijze als traditionele sigaretten te behandelen: neutrale verpakkingen, zelfde gezondheidswaarschuwingen en even zwaar belast. Het zou dan ook moeilijk te begrijpen zijn dat men nu bij dit standpunt blijft en voor verwarmde tabaksproducten niet dezelfde benadering toepast als voor e-sigaretten, zodat rokers hierover eveneens correct geïnformeerd kunnen worden. Ook verwarmde tabaksproducten zouden voor de bijna twee miljoen rokers in België een bijkomend toegankelijk en beter alternatief moeten kunnen vormen. In zo goed als alle Europese landen is IQOS ondertussen al meerdere jaren verkrijgbaar. Op enkele jaren tijd zijn er miljoenen rokers op overgestapt en volledig gestopt met het roken van sigaretten. In ons land worden deze producten tot op heden nog steeds gelijkgesteld met sigaretten, wat misinformatie bij de rokers in de hand werkt.”

"De HGR wil kijken welke rol gespecialiseerde verkooppunten kunnen spelen in het verspreiden van gestandaardiseerde informatie"

 

Wat betekent dit advies voor het beleid in ons land en voor beleidskeuzes in andere landen, en meer bepaald EU-landen?

Deraedt: “We hopen dat de beleidsmakers in ons land de moed hebben om hier gevolg aan te geven zodat dit advies de wetenschappelijke basis kan vormen voor een aangepast beleid. Het advies van de HGR is consistent met de bevindingen in andere Europese en niet-Europese landen dat e-sigaretten en andere rookloze tabaksproducten beduidend minder risicovol zijn dan sigaretten. Steeds meer landen vertalen dit wetenschappelijk inzicht door naar een aangepast beleid (Griekenland, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland, Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten ...). We hopen dat België hier een voorbeeld aan neemt. Zo’n aangepast beleid zou een enorme opportuniteit zijn om krantenwinkels en speciaalzaken een actieve rol te laten spelen in de transitie van volwassen rokers, als ze niet stoppen, naar betere alternatieven. Zij staan immers dicht bij hun cliënteel, hebben vaak een belangrijke sociale rol in hun buurt en zien elke dag rokers om hun pakje sigaretten komen. De HGR stelt zelf voor om te kijken welke rol gespecialiseerde verkooppunten kunnen spelen in het verspreiden van gestandaardiseerde informatie over de relatieve risico’s van dampen ten opzichte van roken.”

Weegt een advies van de Hoge Gezondheidsraad zwaar genoeg? Met andere woorden, zal de politiek volgen?

Deraedt: “Het advies van de Hoge Gezondheidsraad en de wetenschappelijke bevindingen liggen in lijn met de bevindingen van tal van andere gerenommeerde volksgezondheidsinstituten. We hopen dat de beleidsmakers gevolg geven aan het advies. Het negeren van de bevindingen uit dit advies zou er paradoxaal genoeg toe leiden dat meer Belgen blijven roken. De overheid werkt momenteel aan een alomvattend tabaksplan voor de lange termijn. Hierin worden bijkomende restricties overwogen om het roken verder te ontmoedigen. Maar op basis van het advies van de HGR zou men deze nu eindelijk ook kunnen aanvullen met maatregelen die zowel rokers als handelaars de mogelijkheid bieden om ook in ons land aan de transitie te beginnen van sigaretten naar minder risicovolle alternatieven. Beleidsmakers hebben vaak de mond vol van ‘evidence-based’ beleid. Hopelijk voegen ze nu dan ook de daad bij het woord.”

Miguel Matos, jullie nieuwe managing director Benelux, stond in juli paginagroot in Het Nieuwsblad in een artikel over jullie visie rond een ‘rookvrije toekomst’. Maakt dit deel uit van een strategie om het imago bij een breder publiek op te poetsen?

Deraedt: “Dit heeft absoluut niets te maken met het oppoetsen van ons imago, maar alles met een doelbewuste keuze die we in 2016 al hebben gecommuniceerd om onze industrie van binnenuit te veranderen. De cijfers die we vandaag kunnen voorleggen, tonen ook aan dat we de daad bij het woord voegen. Op nog geen 6 jaar tijd komen ondertussen al meer dan 30% van onze wereldwijde netto-inkomsten uit rookvrije producten. Cijfers uit andere Europese landen tonen aan dat deze producten, mits een doordachte omkadering en regelgeving, de transitie naar een rookvrije wereld stevig kunnen versnellen. De bal ligt nu in het kamp van onze politici.”